Dekalog samodzielności
Dzisiejszy ojciec stoi przed wyzwaniem, jakim jest zdolność do kierowania sobą oraz pomoc dziecku w uzyskaniu samodzielności. W ponowoczesnym świecie, w którym wszystko wydaje się być względne, nie jest to cel łatwy do osiągnięcia. Poniżej znajdziesz zestaw narzędzi do podjęcia tego zadania. Powstały one w Stowarzyszeniu Sternik i są zastosowaniem m.in. myśli filozofa Józefa M. Bocheńskiego.
Zachowaj krytyczne myślenie. Nie uznawaj żadnego zdania, bez przekonania się o jego prawdzie lub jego prawdopodobieństwie. Wiele osób wygłasza swoje sądy o sprawach, o których myśli, że coś wie, a tak naprawdę wie mało albo nic. Często dzieje się tak, gdy pozwalamy sobie na ocenianie innych.
Unikaj myślenia życzeniowego. Gdy nam na czymś zależy, zaczynamy wierzyć, że rzeczywistość jest taka, jakbyśmy chcieli. Nie bierz swoich życzeń za rzeczywistość. Sytuację trzeba widzieć taką, jaką jest.
Zasięgaj rady ludzi doświadczonych. Pytaj o radę tego, kto sam sobie daje radę. Jest to szczególnie ważne w przypadku naszych życiowych wyborów. Mędrcy mówią, że kto w tej dziedzinie słucha tylko siebie, słucha głupca.
Odłóż do jutra decyzję w ważnej sprawie. W pośpiechu, ogarnięci emocjami, popełniamy błędy. Daj sobie czas na podjęcie decyzji, a podjętą decyzję wykonaj szybko, energicznie i nie oglądaj się za siebie.
Zajmuj się sprawami, które od ciebie zależą. Zdarza się, że wiele myślimy i rozmawiamy o sprawach, na które nie mamy żadnego wpływu, martwimy się nimi, przejmujemy lub też z ich powodu wpadamy w złość. Skoncentruj się na tym, na co sam masz wpływ.
Poznaj siebie. Najważniejszym czynnikiem w podejmowaniu decyzji jest sam decydujący. Analizuj swoje zachowania, reakcje na pojawiające się sytuacje, myśli, które Ci towarzyszą, i nadzieje, jakie w nich pokładasz. Znajdź codziennie chwilę na namysł nad sobą: co zrobiłem dobrze, co źle i jaka jest tego przyczyna?
Dekalog samodzielności
Nie jest to rzadki obraz: dziecko maszeruje dziarsko do szkoły, a obok idzie jedno z rodziców, niosąc jego plecak. Może nie jest on zbyt ciężki, jednak jakoś tak naturalnie chce się pomóc mniejszemu i słabszemu. Taka postawa zwiększa poważnie prawdopodobieństwo, że dorośli szykują ciężary, które w przyszłości będzie bardzo trudno udźwignąć ich latorośli. Podjęcie wyzwania, nawet tak małego jak noszenie swojego plecaka, buduje poczucie własnej sprawczości dziecka i w ten sposób kładzie podwaliny pod jego przyszłą samodzielność. Tu właśnie kształtuje się sprawność, która w dorosłym życiu zaowocuje własną inicjatywą, podejmowaniem decyzji, przewidywaniem ich skutków i wkładaniem wysiłku w realizację zadań.
Jak wspierać dzieci w wieku szkolnym, aby w przyszłości były samodzielne i dobrze wybierały?
1. Nie noś plecaka za dzieckiem bez względu na to, ile ma lat.
2. Jeśli zapomni zabrać ze sobą drugie śniadanie czy strój sportowy, nie dostarczaj tych przedmiotów do szkoły. Jeśli zapomni trzy razy o śniadaniu i stroju sportowym, będą to ostatnie trzy razy.
3. Jeśli droga do szkoły zajmuje dziecku 30 minut, a jest ono w starszej podstawówce lub liceum, pozwól mu pokonywać ją rowerem lub pieszo.
4. Prace domowe (sprzątanie, zakupy, koszenie trawy…) są dobrym obszarem rozwoju samodzielności, szczególnie jeśli trzeba je wykonywać regularnie.
5. Zapewnij dziecku budzik, aby rano wstawało z łóżka bez Twojej pomocy.
6. Naucz dziecko prosić o pomoc i radę inne osoby. Podpowiadaj, z kim może rozmawiać. W dorosłym życiu będzie musiało umieć to robić, aby podejmować ważne decyzje.
7. Pozwól Twojemu dziecku, aby samo rozmawiało z nauczycielem o ocenach i trudnościach z odrobieniem pracy domowej.
8. Jeśli dziecko narzeka na kolegę z klasy, twoją pierwszą reakcją niech nie będzie telefon do nauczyciela lub rodzica. Najpierw powiedz mu, jak radzić sobie w takich sytuacjach. Dopiero w kolejnym kroku podejmij działanie.
9. Pozwól dziecku popełniać błędy. Jeśli wykona swoją pracę źle, popsuje narzędzia, dostanie złą ocenę lub obrazi kolegę, pozwól, by samo musiało coś z tym zrobić. Niech narzędzia doprowadzi do ponownego stanu używalności, poprawi ocenę, a kolegę przeprosi.
10. Rozmawiaj z dzieckiem o decyzjach, jakie podejmuje, i rezultatach tych decyzji, tak by miało okazję do namysłu nad sobą.
Źródło:
Przewodnik po kompetencjach kluczowych dla rozwoju pełnej osobowości, pomoce edukacyjne opracowane przez Dariusza Justyniarskiego i Pawła Zuchniewicza ze Szkoły dla chłopców ŻAGLE Stowarzyszenia STERNIK
