8 zasad cyfrowego ładu w rodzinie
Obostrzenia związane z pandemią sprawiły, że właściwie jesteśmy bliżej naszych dzieci, spędzamy w jednej przestrzeni więcej czasu. To dobra okazja, by być bliżej dzieci także w ich konsumpcji świata cyfrowego. Sami również zyskamy, gdy poświęcimy trochę uwagi własnemu podejściu do komputera, smartfona czy tabletu.
Stwórz domowy parking na sprzęt cyfrowy. Chodzi o miejsce – np. specjalny koszyczek – gdzie po przyjściu do domu lądują Wasze mobilne urządzenia cyfrowe. Wprowadź zasadę, że w domu odkładacie smartfony na ustalone miejsce. Nie ma zgody na to, by nosić je ciągle w przy sobie, snuć się z oczami czy uszami w nich, tracąc tym samym kontakt z rodziną. Jeśli jest potrzeba, korzystamy z telefonu, ale nie możemy być do niego podpięci jak pacjent na OIOM-ie do kroplówki.
Wyłącz w domu powiadomienia z telefonu. Dźwięki powiadomień z mediów społecznościowych czy ze skrzynki mailowej rozpraszają. Jeśli czekasz jest jakąś ważną informację, to jasne, że będziesz musiał dzwonek powiadomienia z danej strony zostawić włączony, ale resztę możesz wyciszyć. Sam ustalasz i decydujesz czy jesteś panem swego telefonu, czy może odwrotnie.
Wprowadź zasadę, że przy stole oraz w sypialni nie ma telefonu. Naprawdę nie potrzebujesz go tam. Jest wrogiem zdrowej kultury rodzinnej oraz prawdziwego odpoczynku. Przy posiłku zakłóca rozmowy a w sypialni nie pozwala spokojnie przełączyć się na tryb snu. Oczywiście, dotyczy to wszystkich w rodzinie, nie tylko dzieci. Jeśli komórka służy Twemu dziecku jako budzik, zainwestuj w tradycyjne rozwiązania. Zakupienie zegarka-budzika może sprawić dziecku frajdę a w pokoju stać się ciekawym dodatkiem.
Wyłącz wi-fi w domu o konkretnej, umówionej z domownikami wieczornej godzinie. To bardzo pomoże nawet najbardziej opornym na odłączenie się od wirtualnego świata. Jeśli pracujesz w domu przy komputerze, pamiętaj o wyłączeniu wi-fi przed pójściem spać.
Nie dawaj (i nie pozwalaj przyjmować od krewnych) urządzeń internetowych w prezencie. Potem będziesz miał problem, jeśli zechcesz dać dziecku szlaban na korzystanie z nich lub odebrać z powodu niewłaściwego używania. Prezent jest już przecież jego własnością. Są jednak sytuacje, gdy Twojej dziecko potrzebuje telefonu, nawet z dostępem do internetu, gdy np. wychodzi na spotkanie ze znajomymi. Tu przyda się dzierżawa. Możesz smartfona wypożyczać dziecku, aby czuło się bardziej bezpiecznie i komfortowo. Po powrocie do domu telefon wraca do szuflady.
Stosuj fact-checking. Zadanie, które Tobą stoi, to nauczenie siebie i dzieci pewnego sceptycyzmu wobec przyjmowanej informacji. Chodzi o tzw. fact-checking, czyli o to, byście jak solidni dziennikarze sprawdzali wiarygodność informacji. To dzisiaj ogromne wyzwanie, szczególnie że fake newsy są na porządku dziennym. Szukaj informacji o tym, jak możesz zostać oszukany przez nowe technologie. Rozmawiaj o tym z dziećmi. Zobacz, czym jest deepfake, wykorzystywany już nie tylko w produkcjach filmowych, ale także do preparowania nagrań polityków czy celebrytów.
Ucz myślenia liniowego.Gdy czytasz dziecku książkę lub gdy ono czyta samo, to nie ma w niej linku, który przekieruje na inną stronę, a stamtąd na następną. Na etapie nauki myślenia, zwłaszcza liniowego (to tradycyjne podejście, polegające na rozłożeniu problemu na części składowe i poszukiwaniu rozwiązań), konieczne są książki. Dzięki wykształconemu myśleniu liniowemu Twoje dziecko łatwiej nauczy się dążyć do celu bez rozdrabniania swej energii i wysiłków na podążanie nieistotnymi ścieżkami. Co ciekawe, w zdecydowanej większości dzieci potentatów z Doliny Krzemowej nie mają dostępu do narzędzi cyfrowych albo mają ten dostęp mocno ograniczony. Zanim nauczą się korzystania z internetu, muszą się nauczyć koncentracji i myślenia liniowego.
Rozmawiaj z dziećmi o regułach bezpiecznego poruszania się w świecie cyfrowym. Ustal prostą i ważną zasadę – dziecko może do Ciebie przyjść z każdym zapytaniem dotyczącym obsługi technologii. Chodzi o to, by dziecko wiedziało, że jeśli czegoś nie rozumie, jeśli dostaje brzydki lub podejrzany obrazek, wyświetla mu się jakiś tekst w niezrozumiałym języku, czy ktoś go zaczepia na mediach, to zawsze może przyjść do Ciebie a Ty nie będziesz na nie krzyczał czy je obwiniał. Ma mieć pewność, że na pewno uzyska od Ciebie pomoc, wspólnie poszukacie rozwiązania danego problemu. Ucz przy tym swoje dzieci zasady ograniczonego zaufania w sieci.
Podziel się swoim doświadczeniem w temacie tworzenia domowego kodeksu cyfrowego na ojcowskiej grupie społecznościowej. Wiele dobrych praktyk wzmacniających kulturę rodzinną o zdrowy ład cyfrowy można poznać w Ojcowskich Klubach.
Tekst powstał na podstawie wypowiedzi prelegentów Forum Tato.Net: Artura Józefiaka, Jarka Kani, Łukasza Mirosława, Krystiana Hanke, którzy brali udział w panelu “Cyfrowy świat a życie rodzinne – jak ustawiać priorytety?”. W TatoSklepie są dostępne w całości wszystkie materiały zarejestrowane podczas XII Międzynarodowego Forum Tato.Net “Zaangażowany & Solidarny".
