Na naszych oczach zmienia się wzorzec ojca
Podczas konferencji prasowej 15 grudnia zaprezentowano Raport STATO’21 (studia i statystyki o ojcostwie). Dlaczego warto sięgać jego treści i co ważnego z niego wynika, wyjaśnia kulturoznawca dr hab. Michał Michalski, prof. UAM.
Dobrze się stało, że powstał Raport STATO’21, ponieważ daje wiele odpowiedzi na pytania dotyczące dzisiejszego ojcostwa. Pokazuje też oczekiwany przez dzisiejszą rodzinę wzór dobrego ojca, do którego chcą zdążać również sami ojcowie. Na naszych oczach zmienia się wzorzec ojca. Jeszcze niedawno zadaniem taty było głównie dbanie o byt materialny rodziny. Teraz – jak wynika z badań STATO – ojciec to ktoś, kto tworzy relacje i dba o nie.
To, co wydarzyło się w przestrzeni kształtowania się wzorców społecznych ojca, to nie sprawa tylko ostatnich lat. Trzeba popatrzeć na ten temat przez pryzmat historii. M.in. na to, jak zmieniła się struktura zatrudnienia kobiet i mężczyzn. Od lat 60. ubiegłego wieku mamy do czynienia z rozwijającym się nurtem indywidualizmu, który jest związany z gospodarką rynkową. Do tego dochodzi konsumpcjonizm. Myślenie o rodzinie przez wiele ostatnich lat działo się właśnie w perspektywie indywidualistycznej. Przeważało myślenie „co rodzina może zrobić dla mnie, jak może mi pomóc zrealizować moje indywidualne plany” i działo się to kosztem wymiaru wspólnotowego, który dominował przez wieki. Dziś jesteśmy w innym miejscu i czasie, oczekiwania wobec ojców też są inne.
STATO’21 pokazuje, że w temacie ojcostwa dotykamy rzeczywistości bardzo interesującej, dynamicznej. Z raportu wyłania się bardzo wyraźnie odpowiedź, że polskie społeczeństwo ma pewne wyobrażenie dotyczące wzoru ojca. To bardzo dobra wiadomość – dementuje często powielane sformułowania, mówiące, że żyjemy w czasach, w których rzeczywistość jest płynna, więc nie wiadomo jakie wzorce są ważne, kto jest kim, jaką rolę pełni w społeczeństwie i do czego zmierza. Raport potwierdza, że wzorce istnieją i jest ogromne oczekiwanie na to, by były one realizowane.
Według zebranych w badaniach danych podczas pandemii ojcowie zaczęli więcej czasu przeznaczać na opiekę nad dziećmi. To ważne, ponieważ przez lata wskazywano, że spędzanie przez ojców małej ilości czasu z dziećmi jest istotnym problemem. Dziś ojcowie generalnie są świadomi, że ich czas z potomstwem jest szalenie ważny dla rozwoju dziecka, dla jego bezpieczeństwa i przyszłości.
Wyniki STATO’21 pokazują także, jak zmieniło się samopoczucie ojców w ostatnim roku:
Mamy do czynienia ze zmianą na lepsze, wprawdzie nie jest to zmiana ogromna, ale jest dobrym sygnałem. Zwłaszcza że badanie dotyczy czasu pandemii, który generuje wiele wyzwań, w tym całkiem nowych, nieznanych. Już jestem bardzo ciekawy, jak te wyniki będą się kształtować w przyszłym roku. To pokaże nam, w jakim kierunku idzie ojcostwo i jak kształtują się obecne trendy.
Jeśli zastanawiamy się dziś, co możemy robić dla polskich rodzin, to STATO’21 jest tu czytelnym drogowskazem.
Pełny tekst Raportu STATO'21 jest dostępny bezpłatnie tutaj >>
Mecenasem kampanii „Czas na Tatę" promującej badania STATO'21 jest KGHM Polska Miedź.
Pełny raport STATO jest też dostępny w publikacji Czas na Tatę. Stanowi ona 3 tom serii ABC. Analizy Badania Cele. W publikacji poza dwoma raportami STATO znajduje się m.in. 11 eksperckich artykułów i rekomendacje. To materiał niezwykle użyteczny dla osób zaangażowanych w politykę społeczną i wsparcie rodzin.
