Zdrowe podejście do trudności

Efektywni ojcowie nie dają się całkowicie zaskoczyć trudnościom, ponieważ jako mężczyźni twardo stąpający po ziemi, zdają sobie sprawę, że prędzej czy później jakaś katastrofa nastąpi. Mają świadomość, że jednym z najważniejszych zadań każdego ojca jest ochrona własnej rodziny. Prostą konsekwencją takiego nastawienia jest gotowość do działania, kiedy zajdzie taka potrzeba. Efektywni ojcowie są przekonani, że czas kryzysu jest bardzo cenny wychowawczo: dzieci wzrastające w trudnych życiowo warunkach odnoszą tak naprawdę więcej korzyści niż szkody. 

W piśmie chińskim na określenie słowa „kryzys” potrzebna jest kombinacja dwóch znaków; jeden z nich oznacza „niebezpieczeństwo”, a drugi „szansę” czy „sposobność”. Kryzys, chociaż niebezpieczny, niesie ze sobą wiele możliwości. Daje nam szansę. Może stać się zdrowym, opatrznościowym wydarzeniem, w których utwierdzimy swoją wiarę, przekonania i wartości, jakimi kierujemy się w życiu. Może też stać się areną naszej klęski i sprawić, że cały świat kompletnie nam się zawali.

Socjolog Glen Elder napisał książkę zatytułowaną „Children of the Great Depression” („Dzieci Wielkiego Kryzysu”). W swojej pracy Elder zajął się szczególnie wpływem, jaki ogromna, niekontrolowana światowa zapaść ekonomiczna wywarła na rodzinę. Udowodnił, że dzieci wychowane w domach dotkniętych niedostatkiem spowodowanym recesją jako ludzie dorośli lepiej radzili sobie z następstwami innych kryzysów, niż dzieci wychowywane w domach, które nie odczuły negatywnych skutków dekoniunktury ekonomicznej.

Elder napisał: „Jeśli stawisz czoła prawdziwemu wyzwaniu, pod warunkiem, że nie jest ono nadmiernie wyczerpujące, to jakkolwiek uciążliwe jest to zadanie, otrzymasz hojną gratyfikację w postaci większego męstwa i wewnętrznej siły”.

Zastanów się, kto jest dla ciebie najlepszym wzorem skutecznego działania w sytuacji kryzysowej. Jeśli nie ma takiej osoby, rozejrzyj się dokoła i znajdź kogoś, z kogo chciałbyś brać przykład. W dramatycznych okolicznościach wszyscy doświadczamy czegoś w rodzaju déjà vu. Nasza pamięć błyskawicznie cofa się do czasów dzieciństwa, aby odnaleźć tam punkt odniesienia i skalę porównawczą. Mężczyźni, których ojcowie potrafili skutecznie działać w warunkach kryzysu, mają z czego czerpać; jednak ci z nas, którzy nie mieli takiego szczęścia, muszą wspominać przyjaciół z dzieciństwa i dorosłości. Jeśli w twoim życiu pojawiły się wyłącznie negatywne wzorce, za wszelką cenę powinieneś poszukać innego, pozytywnego i skutecznego. Zacznij szukać już teraz, zanim kryzys dotknie którąkolwiek ze sfer twojego życia.

Jeżeli ojcowie mają dobrze sobie radzić w różnych trudnościach, muszą utrzymywać kontakty z osobami doświadczonymi w podobnych sytuacjach, utożsamiać się z nimi i wspierać wzajemnie. Mamy też wtedy możliwość refleksji nad tym, jak my byśmy postąpili w podobnych okolicznościach, a także okazję do wyciągnięcia pomocnej dłoni. Jeśli jesteśmy tylko świadkami jakiegoś nieszczęścia i nie dotyczy nas ono bezpośrednio, możemy rozważyć, co my moglibyśmy zrobić, gdyby takie samo wydarzenie miało miejsce
w naszej rodzinie.

Trudno jest być ojcem. Ojcowie pomnażają swoją pewność siebie, a także umacniają się w podjętych decyzjach poprzez interakcje z innymi ojcami. Wzajemne koleżeństwo i dzielenie się trudnościami, porażkami i zwycięstwami jest wielkim wsparciem w codziennym życiu. Kiedy słyszysz, że inni również walczą o przetrwanie i nie jest im bynajmniej lekko, łatwiej jest ci godzić się z tym, co cię spotyka. Również ty sam – poprzez obecność i świadectwo życia – niezwykle pomagasz innym ojcom i podnosisz ich na duchu.

Nikt się nie rodzi z gotowym przepisem na skuteczne ojcostwo, dlatego porażki są czymś nieuniknionym. Inni ojcowie mogą pomóc ci odzyskać pewność siebie, przy czym nie chodzi tu tylko o zmianę nastawienia. Mam na myśli prawdziwy, znaczący wysiłek włożony w ponowne wejście na konia, z którego spadłeś. Musisz zastąpić bolesne wspomnienia obrazem siebie dosiadającego konia i galopującego przez pola; koń pędzi jak uskrzydlony, a ty kierujesz nim, ledwo dotykając uprzęży.

Tekst jest kompilacją fragmentów bestsellera Kena R. Canfielda Siedem sekretów efektywnych ojców. Książka jest dostępna w TatoSklepie i ukazała się także jako e-book oraz audiobook CD i mp3 (czyta: Dariusz Kowalski).

fot. Taras Kalapun